BNP Paribas
Klimaatverandering
Bekijk Details
De bank blijft investeren in bedrijven die steenkool, olie en gas ontginnen of produceren. Ze is niet van plan om die investeringen stop te zetten. Voor leningen en beleggingsfondsen hanteert BNP Paribas wel een beleid met een paar beperkingen: de bank gaat niet (meer) in zee met bedrijven die olie of gas ontginnen uit schalievelden, teerzand of oliebronnen in de buurt van de noordpool. Daar is ontginning extra gevaarlijk voor het milieu en de plaatselijke bevolking.
Het klimaatbeleid van BNP Paribas blijft vaag en zit vol gaten. Daardoor vloeit het geld nog altijd relatief ongestoord naar schadelijke bedrijven of projecten. Zo kunnen energiebedrijven die tot 25% van hun elektriciteit produceren door de verbranding van steenkool wel nog een lening krijgen bij de bank. Dat kan binnen de EU en OESO-landen tot 2030 en in de rest van de wereld tot 2040. Kool is een gigantisch vervuilende brandstof en deze deadline is dus veel te laat.
Bij onconventionele olie of gas is het onduidelijk waar BNP Paribas de grens trekt. De bank blijft erg vaag door te communiceren dat teerzandolie of schaliegas geen significant deel van de reserves van een energiebedrijf mogen bezetten. Wat ‘significant’ volgens BNP Paribas betekent, zeggen ze niet. Conventionele, ‘gewone’ olie en gas mag zonder restricties gefinancierd worden.
Wel zet BNP Paribas een stap in de goede richting door de uitstoot van de door haar gefinancierde bedrijven bekend te maken. Dit is een gevolg van de veranderde Franse wetgeving.
Onderzoek door ShareAction (februari 2022) toonde aan dat BNP Paribas massaal bedrijven financiert die nieuwe olie en gasvelden aanboren. Hun financiering daarvan is sinds 2016 zelfs gestegen, niet gedaald. Het Internationaal Energieagentschap maakte nochtans zeer duidelijk dat zo’n nieuwe ontginningen tegen eind vorig jaar volledig stopgezet moesten worden. Alleen zo kunnen we tegen 2050 netto nuluitstoot hebben en de klimaatopwarming tot 1,5°C beperken.
In het jaarlijkse ‘Fossil Fuel Report’ komt BNP Paribas telkens naar voren als een belangrijke financier van fossiele energie. Elk jaar pompt de bank miljarden in fossiele brandstoffen. Op vijf jaar tijd (2016-2021) liep hun financiering op tot meer dan 120 miljard dollar. Een significant deel daarvan ging specifiek naar projecten en bedrijven die hun gebruik van fossiele brandstoffen actief uitbreiden.
Biodiversiteit
Bekijk Details
Volgens de bank zelf levert BNP Paribas inspanningen om schade aan de biodiversiteit te voorkomen. Zo neemt ze het risico op ontbossing en het verdwijnen van diersoorten mee in de beslissing om (niet) te investeren. Maar het is onduidelijk hoe ze dat meenemen en welke exacte voorwaarden bedrijven moeten volgen.
BNP Paribas sluit geen genetisch gemodificeerde organismen of schadelijke milieu-operaties uit.
FairFin toonde in oktober 2021 aan hoe BNP Paribas de distributie van wegwerpplastic massaal financiert. Dit alomtegenwoordig plastic is enorm schadelijk voor het milieu, het klimaat en voor onze gezondheid. BNP Paribas investeerde voor meer dan 28 miljard euro in sommige van de grootste gebruikers van wegwerpplastic zoals Coca-Cola en Unilever.
In april 2021 publiceerde FairFin een rapport waaruit bleek dat BNP Paribas voor meer dan 10 miljard euro financiering gaf aan multinationals in de cacaosector. Grootschalige ontbossing van beschermde oerwouden is al decennialang een gekend probleem in de toeleveringsketens van cacaogiganten als Mondelez en Barry Callebaut. Toch worden beiden door BNP Paribas gefinancierd.
In 2019 kwam aan het licht dat BNP Paribas voor meer dan drie miljard euro investeerde in bedrijven die zich schuldig maken aan ontbossing en mensenrechtenschendingen en gelinkt worden aan de (bos)branden in en rond de Amazone.
Mensenrechten
Bekijk Details
BNP Paribas beweert dat ze bij financieringen en investeringen de belangrijkste internationale conventies over de mensenrechten volgt. Maar haar beleid is zwak en te algemeen om bedrijven die schuldig zijn aan mensenrechtenschendingen uit te sluiten.
De internationale Don’t Buy Into Occupation-coalitie bracht in september 2021 een rapport uit waaruit blijkt dat BNP Paribas voor bijna 17 miljard euro bedrijven financiert die actief zijn in de illegale Israëlische nederzettingen op Palestijns gebied. Daarmee was BNP Paribas de grootste Europese financier van deze bedrijven. De Israëlische nederzettingen zijn in het internationaal recht erkend als oorlogsmisdaden. Bedrijven die daar actief zijn lopen een enorm risico deel te nemen aan de schending van mensenrechten.
In 2019 kwam aan het licht dat BNP Paribas voor meer dan drie miljard euro investeerde in bedrijven die zich schuldig maken aan ontbossing en mensenrechtenschendingen. Die bedrijven worden ook gelinkt aan de (bos)branden in en rond de Amazone.
Door het gebrekkige mensenrechtenbeleid van BNP Paribas investeerde de bank meer dan drie miljard euro in Geo Group. Geo Group baat privégevangenissen en detentiecentra uit voor migranten uit in de Verenigde Staten. Uit intern onderzoek van de Amerikaanse overheid blijkt dat migranten in die detentiecentra in onmenselijke omstandigheden leefden.
Toen FairFin de betrokkenheid van BNP Paribas bekendmaakte, verklaarde de bank dat ze geen nieuwe financiering meer zou toestaan aan Geo Group. Maar de leningen lopen nog altijd en het mensenrechtenbeleid van BNP Paribas is ongewijzigd.
Arbeidsrechten
Bekijk Details
De bank volgt internationale conventies. Ze onderzoekt of en hoe bedrijven die ze financiert of waaraan ze krediet verleent, deze afspraken toepassen. Maar het beleid van BNP Paribas is te algemeen. Het sluit niet uit dat de bank toch organisaties steunt die arbeidsrechten overtreden, geen fair loon betalen of de werktijden niet respecteren.
In praktijkonderzoek dat FairFin in 2021 deed naar de cacaosector en in 2020 naar de kobaltmijnen van Glencore komt BNP Paribas naar voor als belangrijke financier van bedrijven die betrokken zijn bij allerlei wantoestanden. Zowel kinderarbeid, uitbuitingen en landroof kwamen voor in de toeleveringsketens van bedrijven die de bank financiert.
Van 2010 tot 2017 maakte BNP Paribas 15,9 miljard euro beschikbaar voor de tien schadelijkste mijnbouwbedrijven ter wereld zoals Gazprom, Glencore en Barrick Gold. Die bedrijven liggen onder vuur omdat ze arbeidsrechten en mensenrechten schenden en omdat ze schade toebrengen aan het milieu.
Uit het rapport Dirty Profits 6 blijkt dat BNP Paribas hen van alle Europese banken de meeste steun verleende.
Wapens uitsluiten
Bekijk Details
De bank sluit geen bedrijven uit die wapens produceren, ontwerpen of verkopen. Alleen bedrijven die controversiële wapens zoals clustermunitie, chemische en biologische wapens en antipersoonsmijnen produceren, zijn uitgesloten. Dat is wettelijk verplicht. Financiering van militaire transport goederen of producten met een duaal gebruik (zowel militair als civiel) worden niet gecontroleerd door BNP Paribas.
Uit een rapport (2018) van de Belgische Coalitie tegen Kernwapens, FairFin en Bankwijzer.be blijkt dat BNP Paribas bijna negen miljard dollar investeerde in de twintig grootste kernwapenproducenten ter wereld. Hiermee is ze onder de Belgische banken de grootste actieve investeerder in die sector.
Belastingen
Bekijk Details
De bankgroep geeft geen duidelijkheid over haar betrekkingen in belastingparadijzen of landen met zeer zwakke financiële regelgeving.
Het grootste probleem is dat BNP Paribas geen voorwaarden oplegt rond transparantie en belastingbeleid aan bedrijven die ze financiert.. Er is dus geen zekerheid dat de bank via die weg niet verbonden is met belastingontduiking of -ontwijking.
Bonusbeleid
Bekijk Details
De bank geeft bonussen die kunnen oplopen tot 200% van het vaste salaris. De Europese wetgeving voorziet dat bonussen enkel in uitzonderlijke situaties zo hoog mogen zijn. BNP Paribas past die uitzondering over de hele lijn toe.
BNP Paribas past duurzaamheidscriteria toe bij het toekennen van bonussen, maar deze criteria hebben slechts een zeer klein gewicht. De bank maakt ook niet publiek wat de criteria exact inhouden en welke standaarden moeten worden gehaald.
Er is bij BNP Paribas geen inperking van inkomensverschillen tussen de best en de slechtst betaalde werknemers.
In 2020 lag het vaste salaris van de CEO van BNP Paribas 27 keer hoger dan de mediaan van het salaris in de bank. Daar kunnen nog bonussen bovenop komen die bij BNP Paribas tot 200% van het vaste loon kunnen gaan. Mocht de CEO zo’n volledige bonus krijgen, is hun loon dus 81 keer hoger dan de mediaan in de bank.
Transparantie
Bekijk Details
BNP Paribas publiceert geen lijst van bedrijven of overheden die ze financiert. De bank maakt ook geen namen bekend van bedrijven die ze voor tien miljoen euro of meer ondersteunt of waarmee ze in gesprek ging over hun sociale en milieu-impact.
Corruptie
Bekijk Details
Voor BNP Paribas is corruptie expliciet onaanvaardbaar. De bank heeft intussen ook een apart beleid voor de bestrijding van witwaspraktijken en de financiering van terrorisme. Ze controleert de eindbegunstigde van een onderneming om corruptie beter te bestrijden.
De bank volgt de internationale bepalingen rond corruptiebestrijding, maar legt niet uit op welke manier ze deze regels toepast. Op dat vlak kan de bank haar beleid nog verbeteren.
Uit onderzoek blijkt dat de neef van de Libische ex-dictator Muammar Khadaffi klant was bij BNP Paribas Fortis en dat de grootste bank van ons land jarenlang te laks was voor verdachte geldstromen.
Pas als in een periode van zeven dagen voor meer dan 750.000 euro werd overgeschreven via transacties naar belastingparadijzen, gingen bij BNP Paribas de alarmbellen rinkelen. Voor landen met een hoog risico zoals Libië en China, trad de bank pas op als er in zeven dagen tijd 375.000 euro werd overgeschreven.
Die drempelbedragen werden jarenlang gebruikt, maar de Sanctiecommissie van de Nationale Bank van België vond ze te hoog omdat er zo te veel verdachte geldstromen onder de radar zijn gebleven. BNP Paribas Fortis kreeg voor dit witwasdossier een boete van 300.000 euro, een erg laag bedrag in vergelijking met boetes in onze buurlanden.
Gendergelijkheid
Bekijk Details
De bank voert een nultolerantiebeleid tegen alle vormen van genderdiscriminatie en verloont mannen en vrouwen met eenzelfde functie gelijk. Toch is het genderbeleid van BNP Paribas ontoereikend. Het beleid is alleen van toepassing op de interne bedrijfsvoering en niet op de organisaties die BNP Paribas financiert of waarin de bank investeert.
BNP Paribas voert geen beleid om mogelijke genderdiscriminatie tegenover haar klanten te controleren, te identificeren en aan te pakken.
BNP Paribas werd begin 2022 door Britse rechters veroordeeld wegens discriminatie op basis van geslacht. De bank betaalde Stacey Macken, een vrouwelijke medewerker, vier jaar lang significant minder dan haar mannelijke collega’s. De bank moet Macken een compensatie geven van 2 miljoen pond.
Bankprofiel
BNP Paribas behoort tot de grootste banken ter wereld, met hoofdzetel in Frankrijk. Ze combineert het ophalen van spaargeld en het geven van leningen met een grote diversiteit aan activiteiten op financiële markten voor eigen rekening en die van klanten. Ook actief als verzekeraar.
De bankgroep is actief in alle werelddelen. Omdat BNP Paribas zo groot is, heeft de bank een enorme verantwoordelijkheid. Een stevig duurzaamheidsbeleid moet haar schadelijke impact vermijden of beperken. De bank schreef daar beleidsdocumenten voor, maar die zijn meestal vaag en voorzien van achterpoortjes. BNP Paribas kwam afgelopen jaren regelmatig in het nieuws door haar betrokkenheid bij witwaspraktijken en bewuste schendingen van internationale handelsverboden. De bank werd daarvoor veroordeeld.
Dit onderzoek is gebaseerd op de gegevens van de hele bankgroep.
Bekijk hoe andere banken scoren
