KBC
Klimaatverandering
Bekijk Details
In 2020 en 2021 maakte KBC meerdere aanpassingen aan haar beleid rond fossiele brandstoffen. Dat brengt hun score omhoog. Toch haalt de bank maar net een voldoende.
De bank sluit de financiering van onconventionele olie of gas uit. Daarnaast limiteert ze financieringen tot bedrijven die niet meer dan 25% van hun activiteiten in kool hebben zitten. Al claimt de bank wel ondertussen geen enkele directe financiering van kool meer te hebben staan.
Eind 2021 kondigde KBC bovendien aan geen geld meer te geven aan de ontginning van nieuwe bronnen van olie en gas. Hun beleid hierrond liet eerst een achterpoortje openstaan, maar na druk van FairFin moeten olie- en gasbedrijven vanaf 2022 een contractuele clausule ondertekenen dat geld van KBC niet zal worden gebruikt voor nieuwe ontginningen.
Het probleem blijft dat diezelfde grote olie- en gasbedrijven wel nog steun krijgen van KBC voor hun andere activiteiten. Bestaande olie- en gasontginning kan dus rustig voortgaan en extra fossiele infrastructuur kan worden bijgebouwd met steun van KBC. De bank heeft ook geen uitgewerkt beleid rond de lobbypraktijken van de fossiele industrie en publiceert geen informatie over de uitstoot van haar grote klanten.
Uit het meest recente praktijkonderzoek ‘Fossielvrije banken in strijd tegen de koolstofzeepbel’ (2019) blijkt dat KBC zelf of via beleggingsfondsen bedrijven financiert die schadelijk zijn voor het klimaat. Zo investeerde KBC tussen 2014 en 2016 1,2 miljard euro in steenkoolbedrijven en had ze voor 1 miljard euro aandelen van olie- en gasbedrijven.
Biodiversiteit
Bekijk Details
De bank heeft geen algemeen beleid dat natuurgevoelige investeringen uitsluit. In plaats daarvan worden enkele sectoren uitgekozen die vervolgens specifieke voorwaarden krijgen. KBC onderschrijft ook algemene verklaringen zoals de Equator Principles en de IFC Performance Standards. Zo verbindt KBC zich ertoe om beschermde natuurgebieden en biodiversiteit te respecteren in haar investeringsbeleid.
KBC zou deze voorzorgsmaatregelen specifieker moeten omschrijven en ze toepassen op haar gehele werking. Zo ontbreekt het bijvoorbeeld volledig aan duidelijke vereisten rond watergebruik en rond respect voor de watertoegang van omliggende gemeenschappen.
FairFin toonde in oktober 2021 aan hoe KBC massaal de distributie van wegwerpplastic financiert. Dit alomtegenwoordig plastic is enorm schadelijk voor het milieu, het klimaat en onze gezondheid. KBC investeerde voor meer dan 280 miljoen euro in sommige van de grootste gebruikers van wegwerpplastic.
In april 2021 publiceerde FairFin een rapport waaruit bleek dat KBC voor 480 miljoen euro financiering gaf aan multinationals in de cacaosector. Grootschalige ontbossing van beschermde oerwouden is al decennialang een gekend probleem in de toeleveringsketens van cacaogiganten als Mondelez en Barry Callebaut. Toch worden beiden door KBC gefinancierd.
In 2019 kwam aan het licht dat KBC voor meer dan 200 miljoen euro investeerde in bedrijven die zich schuldig maken aan ontbossing en mensenrechtenschendingen. Die bedrijven worden gelinkt aan de (bos)branden in en rond de Amazone.
Mensenrechten
Bekijk Details
De bank onderschrijft internationale conventies. Toch sluit ze niet alle investeringen uit in bedrijven die betrokken zijn bij ernstige overtredingen van mensenrechten.
KBC sluit wel financiële activiteiten uit met de meeste controversiële regimes. Maar de lijst van die regimes en de manier waarop de lijst wordt opgesteld, zijn niet publiek beschikbaar. Externe controle hierop is dus onmogelijk.
Over andere gevoelige aspecten zoals landroof en specifieke vrouwen- en kinderrechten moet KBC een veel explicieter beleid opstellen.
De internationale Don’t Buy Into Occupation-coalitie bracht in september 2021 een rapport uit waaruit blijkt dat KBC voor 1,4 miljard euro bedrijven financiert die actief zijn in de illegale Israëlische nederzettingen op Palestijns gebied. Die nederzettingen zijn in het internationaal recht erkend als oorlogsmisdaden. Bedrijven die daar actief zijn lopen een enorm risico deel te nemen aan de schending van mensenrechten.
In 2019 kwam aan het licht dat KBC voor meer dan 200 miljoen euro investeerde in bedrijven die zich schuldig maken aan ontbossing en mensenrechtenschendingen. Die bedrijven werden gelinkt aan de (bos)branden in en rond de Amazone.
Tussen 2011 en 2016 investeerde KBC meer dan zeventien miljoen dollar in mijnbedrijven met een bedenkelijke reputatie op het vlak van mensenrechten en milieuschade. Maar liefst twee derde van de gevallen van schendingen van de mensenrechten die bij de VN gerapporteerd worden, gaan over de mijnbouwsector. Ook de helft van alle klachten tegen multinationals die bij de OESO (de Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling) worden neergelegd, gaan over mijnbedrijven.
Arbeidsrechten
Bekijk Details
KBC ondertekende de Equator Principles. Daarmee engageert de bank zich om bij het financieren van projecten te controleren of er geen ernstige schendingen van de arbeidsrechten plaatsvinden, zoals gedwongen arbeid of kinderarbeid.
De bank sluit daarmee niet uit dat ze toch nog investeert in bedrijven die betrokken zijn bij ernstige overtredingen van arbeidsrechten. Enkel grote projecten vallen namelijk onder de Equator Principles.
KBC moet duidelijker communiceren welke arbeidsrechten ze meeneemt in haar beslissingsproces en hoe ze controleert dat door haar gefinancierde bedrijven (en hun toeleveranciers) deze naleven.
In praktijkonderzoek dat FairFin in 2021 deed naar de cacaosector en in 2020 naar de kobaltmijnen van Glencore komt KBC naar voor als belangrijke financier van bedrijven die betrokken zijn bij allerlei wantoestanden. Het beleid van KBC schiet duidelijk nog steeds tekort om in de praktijk misbruiken te voorkomen. Kinderarbeid, uitbuiting en landroof blijven voortkomen in de toeleveringsketens van bedrijven die KBC financiert.
Wapens uitsluiten
Bekijk Details
KBC sluit de meest controversiële wapens volledig uit zoals clustermunitie, antipersoonsmijnen, biologische en chemische wapens. Op basis van een nieuw VN-kernwapenverbod uit 2017 sluit KBC ook kernwapens uit. Daarmee geeft ze het goede voorbeeld aan de andere grootbanken.
Verdere stappen neemt de bank wel niet en dus haalt ze maar nipt een voldoende. KBC nam een paar – maar nog onvoldoende – voorzorgsmaatregelen rond de levering aan instabiele regio’s en regimes en landen die een disproportioneel budget voorzien voor defensie. Ook producten met een zogenaamd duaal gebruik (zowel militair als civiel) of geautomatiseerde wapens worden niet besproken.
Naar aanleiding van informatie uit het Dirty Profits-rapport dat FairFin in juni 2017 overhandigde aan KBC verkocht de bank onmiddellijk haar aandelen van Hanwha, een wapenproducent die betrokken is bij de productie van clustermunitie. KBC zette het bedrijf ook onmiddellijk op haar uitsluitingslijst.
Belastingen
Bekijk Details
De bankgroep voldoet aan de rapportering van haar eigen bedrijfsvoering. Ze verbiedt haar medewerkers om klanten te adviseren belastingwetten te schenden.
Voor de bedrijven waarin KBC zelf investeert, formuleert de bank nog te weinig eisen om belastingontwijking of -ontduiking te vermijden.
Bonusbeleid
Bekijk Details
De bank voorziet bonussen die 50% tot 100% van het vaste loon kunnen bedragen. Dat vergroot het risico dat managers en werknemers zich sterker richten op financiële resultaten en dat ze minder rekening houden met langetermijnprestaties of niet-financiële criteria.
KBC zegt rekening te houden met de duurzaamheidsdoelstellingen van de bank in het toekennen van haar bonussen. Toch legt de bank niet uit hoe dat wordt beoordeeld en welke doelstellingen concreet gehaald moeten worden om bonussen te verkrijgen.
Transparantie
Bekijk Details
Jaarlijks publiceert KBC een duurzaamheidsverslag en een jaarverslag. Voor de SRI-fondsen (duurzame en verantwoorde beleggingsfondsen) publiceert KBC hoe ze investeert. Waarin de bank zelf investeert, blijft onduidelijk. In de verslagen vinden we ook geen duidelijke doelstellingen en rapportering over de dialoog die de bank aangaat met klanten en andere betrokkenen.
Wat wel positief is dat KBC een openbare blacklist hanteert. Dat is een beperkte lijst van bedrijven die de bank uitsluit van financiering. KBC heeft een gelijkaardige lijst voor overheden, maar publiceert deze spijtig genoeg niet.
Corruptie
Bekijk Details
KBC stelde publiek dat ze in haar eigen organisatie een nultolerantie hanteert rond corruptie. Toch loopt KBC het risico onrechtstreeks betrokken te geraken bij corruptie omdat de bank niet voldoende eisen stelt aan de bedrijven die ze financiert.
In 2019 kwam KBC in opspraak. Er zouden via de bank grote geldsommen (tussen 200.000 en 1 miljoen dollar) zijn versluisd die gelinkt worden aan de Gambiaanse dictator Yahya Jammeh en aan de terroristische organisatie Hezbollah.
KBC controleerde niet wie er achter de transacties zat en kwam pas tussen toen de klant onder Amerikaans embargo werd geplaatst.
In 2018 werd een uitgebreid onderzoek gepubliceerd over de betrokkenheid van KBC bij de financiering van wapens van het apartheidsregime in de jaren 80 en 90.
Aan de klacht daarover die door twee Zuid-Afrikaanse ngo’s ingediend werd bij het Nationaal Contactpunt van de OESO, werd geen gevolg gegeven omdat apartheid te lang geleden is en het te moeilijk zou zijn voor KBC om de bewijzen te weerleggen.
Gendergelijkheid
Bekijk Details
De bank wil wel discriminatie en intimidatie verhinderen en promotiekansen bevorderen. Helaas heeft KBC geen expliciet beleid om de diversiteit in het managementteam te vergroten. De bank wil namelijk niet dat dit invloed heeft op ‘beslissingen gebaseerd op prestaties en vaardigheden’. Op dit ogenblik bestaat maar 22% van het senior management van KBC uit vrouwen.
De bank heeft ook geen aandacht voor gendergelijkheid in de door haar gefinancierde bedrijven.
Bankprofiel
KBC is een grootbank met haar hoofdzetel in Brussel. Ook actief in Oost-Europa. KBC haalt spaargeld op, geeft leningen uit en is actief als verzekeraar.
KBC zet al een tijdlang stappen naar een meer duurzaam beleid. Ze claimt ook regelmatig overwinningen op dat vlak. Soms neemt de bank een voortrekkersrol op, door bijvoorbeeld een transparante uitsluitingslijst te publiceren en haar beleid bij te schaven. Er is nog werk aan de winkel om een écht duurzaam beleid te ontwikkelen dat geen achterpoortjes openlaat. Uit praktijkonderzoek blijkt dat KBC regelmatig spaargeld van haar klanten gebruikte voor schadelijke investeringen.
Dit onderzoek is gebaseerd op de gegevens van de hele bankgroep.
Bekijk hoe andere banken scoren
