Na maanden van druk door middenveldorganisaties en burgers heeft de Belgische regering eindelijk een akkoord bereikt over maatregelen rond Gaza. Dat akkoord zet enkele waardevolle stappen: meer humanitaire hulp, diplomatieke druk en een strenger kader rond wapenexport.
Maar om echt impact te hebben op de economie die bezetting en genocide in stand houdt, is er veel meer nodig. Het akkoord blijft te zwak en mist de tanden om Israël daadwerkelijk onder druk te zetten. FairFin somt de hiaten in het akkoord op en somt op wat echt nodig is om de rode lijn te trekken.
Een embargo zonder tanden
Op vele vlakken blijft het akkoord te zwak om echt druk uit te oefenen op Israël. Het handelsembargo op de nederzettingen is onuitvoerbaar en te beperkt. In de praktijk is het namelijk vaak moeilijk te bewijzen of een product uit een illegale nederzetting of uit Israël zelf komt. Etikettering wordt omzeild of bewust vervalst, waardoor douanediensten nauwelijks middelen hebben om dit effectief te controleren.
Daarnaast noemt het akkoord enkel de export van goederen, en rept het met geen woord over handel in diensten. Het akkoord zegt bovendien niets over investeringen in de illegale nederzettingen. Ook investeringen in- of inkoop van producten van de Israëlische wapenindustrie vallen buiten het akkoord.
Banken krijgen nog steeds vrij spel
De realiteit blijft dus dat er geen enkel wettelijk kader bestaat dat Belgische banken en investeerders ook maar enigszins weerhoudt om de bezetting en de genocide financieel te ondersteunen. Miljoenen euro’s blijven zo vanuit spaargeld en pensioenen van burgers vloeien naar bedrijven die betrokken zijn bij nederzettingen en wapenproductie.
Zo bleek uit onderzoek van de Don’t Buy Into Occupation coalitie, waar FairFin deel van uitmaakt, dat onder andere BNP Paribas - een bank deels in handen van de Belgische staat - sinds 2021 maar liefst 24 miljard euro aan krediet had verleend aan bedrijven die gelinkt zijn aan bezetting en geweld.
Wat nodig is om de rode lijn te trekken
Er is dus meer nodig. Concreet eist Fairfin het volgende:
Naar financiële instellingen
- Stop alle investeringen en financiële dienstverlening aan bedrijven die illegale kolonisatie en genocide faciliteren.
- Neem dit op als expliciet uitsluitingscriterium in jullie beleid.
Naar de overheid
- Gebruik jullie invloed als aandeelhouder van Belfius en BNP Paribas om dit beleid af te dwingen.
- Maak werk van een omvattend economisch embargo van de nederzettingenindustrie, inclusief diensten, export én investeringen: voorkom dat Belgische financiële instellingen bezetting en genocide kunnen medefinancieren.
- Sluit Flanders Investment & Trade in Tel Aviv: België mag geen enkele economische steun geven aan een bezettingsmacht die een grootschalige genocide uitvoert.
Opmerking: de cijfers in dit artikel verwijzen naar het DBIO rappport van 2024. In December zal een update van het rapport gepubliceerd worden.
